Nếu bạn từng du lịch tới Lào Cai hay vùng rừng núi Tây Bắc, “Đìa dảo xìn” là tiếng địa phương của người Dao dùng để chỉ các loại thuốc tắm lá. Rất nhiều người muốn tìm hiểu về thành phần lá tắm người Dao đỏ bởi cảm giác dễ chịu, thư thái mà phương thuốc dân tộc này đem lại, đặc biệt là với phụ nữ sau sinh. Hãy đi sâu vào từng nguyên liệu chi tiết thông qua bài viết dưới đây.
Tìm hiểu thành phần lá tắm người Dao đỏ
Thành phần lá tắm người Dao đỏ vốn rất kỳ công khi phải kết hợp nhiều loại thảo dược với nhau. Dưới đây là một số loại nổi bật nhất:
Cây cơm cháy
Cây cơm cháy còn có tên gọi khác là cây thuốc mọi, là một loại cây dại nhỏ cao từ 1,5 – 7m, cành trơn nhẵn, lá mềm. Loại cây này dùng được cả lá, vỏ và hoa quả để làm thuốc. Tuy nhiên, trong công thức lá tắm dân tộc sau sinh, người ta dùng phần cành và lá cây.
Theo các ghi chép y học dân gian, cây cơm cháy có tính ấm, có công dụng giảm đau, tiêu sưng. Còn với các phân tích khoa học hiện đại, cây cơm cháy chứa nhiều các chất chống oxy hóa sẽ giúp chữa lành vết thương nhanh chóng.
Hoa ông lão
Với thành phần lá tắm người Dao đỏ này, bạn cần phân biệt với loại hoa ông lão tím thường được trồng làm cảnh. Hoa ông lão trong thuốc tắm người Dao thường được gọi bằng tên dây ông lão, là cây leo bụi, thân cành nhẵn mềm và mọc bò trên mặt đất. Loại cây này có phần thân và rễ có giá trị dược tính cao.
Dây hoa ông lão cũng có tính ấm, ngoài ra còn thể khu phong, thông kinh lạc, chống phù thũng, hỗ trợ chữa đau lưng. Khi đun nước tắm, ngoài các tác dụng này, hoa ông lão còn giảm viêm ngứa rất tốt.
Cây chùa dù
Cây chùa dù rất nổi tiếng với khả năng chữa bệnh sốt rét. Cây mọc dại nhiều ở những vùng núi cao, không khí lạnh, thân cây cứng với rễ cọc chắc chắn. Người ta thường hái cả cây, dùng đun nước hoặc chiết tách lấy tinh dầu.
Có tính ấm khá giống tinh dầu khuynh diệp, cây chùa dù giúp giảm các triệu chứng viêm. Đặc biệt, ở phụ nữ sau sinh, nếu bị viêm tuyến sữa, tắm hoặc massage bằng nước cây chùa dù sẽ cho hiệu quả hồi phục cực rõ rệt.
Cây màng tang
Màng tang là một loại cây nhỏ vừa, có mùi thơm rất đặc trưng, dễ chịu như mùi chanh. Các bộ phận sử dụng được của cây màng tang gồm có thân, lá và quả. Phần thân lá sẽ được phơi khô và trở thành một thành phần trong nước lá tắm người Dao đỏ. Phần quả cũng có mùi thơm sẽ dùng chiết tách tinh dầu.
Cây màng tang chứa rất nhiều terpenoid là chất chống oxy hóa nên có tính kháng khuẩn mạnh. Màng tang có tính ấm, vị cay, theo y thư cổ thì ứng dụng rất tốt để chữa đau nhức xương, ớn lạnh, giảm các cơn đau tê.
Cây liên đằng hoa nhỏ
Liên đằng là một loại cây leo thường mọc tại vùng núi rừng Tây Bắc có hoa nhỏ màu hồng nhạt, mọc rủ rất đẹp. Không có nhiều tài liệu ghi chép chi tiết về liên đằng. Tuy nhiên, trong y học dân gian, liên đằng được sử dụng nhiều như một vị thuốc chữa phong tê thấp. Cũng như hầu hết các thành phần lá tắm người Dao đỏ khác, cây liên đằng cũng có tính ấm.
Tinh dầu
Khi nấu nước lá tắm, người Dao đỏ cũng thêm vào một số loại tinh dầu để tạo mùi hương dễ chịu. Theo truyền thống, tinh dầu thường được lấy từ vỏ bưởi, vỏ cam chanh được phơi khô. Đây chỉ là thành phần thêm vào, thường không quá nhiều để tránh lấn át những dược liệu quan trọng khác.
Một số dược liệu dân tộc khác
Công thức lá tắm của người Dao đỏ sẽ có đôi chút khác biệt tùy theo từng địa phương sinh sống. Tuy nhiên, ngoài các nguyên liệu chính đã được điểm qua ở trên, có một số loại thảo dược sau cũng hay được sử dụng như cây hồi, cây áp chúa dâu, ngùng quang mây, quang phệ, nẹ nậm, kim ngân, lá vối, lá khế, long não…
Công dụng lá tắm người Dao đỏ không chỉ tốt cho mẹ sau sinh
Theo chia sẻ của chính người Dao đỏ, lá tắm không chỉ dùng cho phụ nữ mới sinh nở mà những người đang có sức khỏe yếu, đau ốm cũng có thể tắm nước này. Dưới đây là một số công dụng của lá tắm người Dao đỏ bạn nên biết:
Lưu thông máu huyết, hỗ trợ giấc ngủ
Rất nhiều thảo dược trong lá tắm người Dao có tính ấm, kích thích máu huyết trong cơ thể lưu thông. Thêm nữa, tỷ lệ chất chống oxy hóa lớn chống lại gốc tự do, tắm bằng nước lá thảo dược này sẽ giúp ngủ ngon, cơ thể nhiều năng lượng hơn.
Khử mùi, kháng viêm
Tinh dầu cùng với mùi hương cây cỏ từ lá tắm sẽ giúp khử sạch mùi tanh hậu sản hoặc mùi vùng kín khó chịu do viêm nhiễm. Sử dụng nước lá để vệ sinh “cô bé” ngay cả khi bạn không vừa trải qua sinh nở, cũng được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyên dùng nếu bạn luôn muốn chăm sóc cơ thể thật nhẹ nhàng và thuần tự nhiên.
Giảm đau nhức xương khớp
Tác dụng này của lá tắm người dao Đỏ được thể hiện rõ nhất ở các bệnh nhân phong thấp, người già thoái hóa khớp, người ít vận động do tính chất công việc. Khi các tinh chất thảo dược thẩm thấu vào cơ thể, bạn sẽ cảm nhận được một sự thư giãn, làm mềm các khớp, xua tan những cơn tê bì.
Bạn có thể tắm với nước lá hoặc dùng ngâm tay, ngâm chân ấm mỗi tối để cải thiện sức khỏe xương khớp cũng như khả năng vận động.
Dưỡng da dịu nhẹ
Qua quá trình tắm và massage nhẹ nhàng, các dưỡng chất tự nhiên trong lá tắm người Dao sẽ giúp giãn mạch toàn thân, thải trừ độc tố qua da, thu nhỏ lỗ chân lông. Nhờ đó, làn da sẽ trở nên hồng hào và mịn màng hơn. Đặc biệt, khi dùng trong một thời gian dài, làn da sẽ trắng và mềm mượt hơn. Vì vậy, rất nhiều spa có dịch vụ tắm nước lá người Dao đỏ như một liệu pháp làm dịu tâm trí, vừa kết hợp làm trắng da.
Trên đây chính là phân tích chi tiết về từng thành phần lá tắm người Dao đỏ. Mong rằng tấm màn bí ẩn của loại thuốc cổ truyền này đã được giải mã để bạn biết cách tận dụng trong chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình.
